Anahita95

 

<p> ابوعبدالله شمسالدین محمد بن سلیمان رودانی فاسی سوسی مکی مالکی، (1037ـ1094ق.)، علامه محدث، ریاضیدان و منجم، در یکی از روستاهای سوس مغرب متولد شد و در همانجا رشد یافت و سرانجام سال 1094قمری در بازگشت از سفر حج در مسیر شام وفات یافت و همانجا دفن شد. وی آغاز نگارش تاریخ خیرات به قلم محمد بن فضلالله موسوی را رجب 831 و پایان آن را با توجه به ذکر مرگ شاهرخ (حک: 850 ـ 807ه)، پس از 850ه دانسته است. با نگرش به سرودههای بهجامانده از دقیقی او شاعری توانمند و آگاه دانسته میشود که از ذوقی خوش و طبعی لطیف بهرهمند بودهاست و سرایندگان از او به استادی و بزرگی یاد کردهاند. اینگونه یادکرد رودکی آنهم با آن برجستگی در شاهنامه، آنچنانکه فردوسی سرگذشت روزگار ساسانیان را نگهدارد و داستان کلیله و دمنه در عهد اسلامی تا نظم آن بهدست رودکی را بیان کند نشان از دوستداری ویژهای نسبت به رودکی از سوی فردوسی است و بیانگر آن است که بهگمان، کلیله و دمنه? سروده? رودکی نزد فردوسی بوده و او از هنر رودکی در این کار بهرهمند میشدهاست.</p>

<p> ابیات غزل وی استقلال معنایی دارند و در یک غزل از چندین موضوع سخن گفتهاست. نامبرده، همه روزه یک سطل عطر و بوى خوش را به کعبه میمالید و در روز جمعه این مقدار را به دو سطل افزایش میداد (فاسی، 1421ق، ج1، ص126؛ ابن ظهیره، 1423ق، ص104). یکی از این تفاوتها، کُندشدن شتاب رویدادها و درنگ در پیشبرد آنهاست. سایت گلسار موزیک، یکی از معتبرترین و حرفه ای ترین سایت هایی است که بسیاری از آرشیو های موسیقی را می توانید در آن مشاهده کنید. بررسی احوال گذشتگان بویژه نامداران و برجستگان تاریخی از روزگار کهن همواره به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای عبرت آموزی از گذشته مد نظر بوده است. زبان شعر حماسی تفاوتی آشکار با زبان شعر غِنایی داشت و آن، بهرهبردن بسیار اندکتری از واژگان عربی و بهره? بیشتری از واژگان کهن ایرانی بود که بهگمان دیگر در آن روزگار کاربردی نداشت. درحالیکه برای نامه? خُسرُوان باید دارای طبعی چون آب روان بود؛ و میگوید چون دقیقی نخست به این کار دست زد، راهبر او در این کار بوده و ازهمینرو بر او آفرین میگوید. بهباور برخی پژوهشگران چون صفا، رافضی گفتن فردوسی، نتیجه? شعوبی بودن اوست.</p>

<p> این درنگ در شعر دقیقی از دو روست: نخست درنگی که از تکرار بیهوده? مطالب است و دیگری درنگی که بر اثر بیان برخی جزئیات است؛ و این درنگ شعر او را خشک نمودهاست. تا جاییکه برخی توصیفها در شعر او بسیار به سبک فردوسی نزدیک هستند و حتی میتوان برخی را در شعر فردوسی با اندکی تفاوت جستجو کرد. فرقههای مسلمان اعم از شیعه، سنی و حتی خوارج در باور به برابری اقوام مسلمان با شعوبیه اشتراک داشتند. عبدالحسین زرینکوب همگرایی بین شعوبیه با شیعه و خوارج در مبارزه علیه امویان را ناشی از سیاستهای امویان در ایجاد یک «دولت عربی محض» و خشونت و نفرت آنها ضد موالی میداند. مسعودی مروزی و دقیقی و فردوسی هرسه، سه اثر حماسی خود را در این دوره آفریدند که سبب رواج نظمِ داستانهای منثور پهلوانی و ملی دیگر و سرایش داستانهای حماسیِ دیگر در روزگار سلجوقی شد. نویسنده هنگامیکه اخبار و وقایع روز مربوط به ولایات افغانستان را شرح میدهد، همزمان به وقایعی که در ولایات مختلف ایران رخ دادهاست، اشاره میکند؛ از جمله نکات مثبت این رساله، ذکر اسامی افرادی است که در هنگام تألیف این اثر صاحب نام بودند و در امور مملکتی نقشی برعهده داشتند. </p>

<p> فردوسی، همچون دقیقی، در یادکرد مفاخر ملی و میهنی دیدگاهی شعوبی داشت. دقیقی، فرّخی سیستانی و عنصری از دیگر غزلسرایان خوب این روزگار هستند. خردورزیای که در روزگار شاهان سامانی پدید آمد و با پشتیبانی از زبان پارسی، عصری درخشان را برای پرورش زبان و اندیشه? آریایی ساخت که رودکی و شهید بلخی و ابوشکور پرورده? آنند و زمینه برای اوج این خردورزی و دانشمداری در شاهنامه? فردوسی آماده شد. مَوالیِ عجم و بیشتر ایرانی در واکنش به برتریجویی نژادی عرب، بهویژه امویان شکل دادند. با پیشرفت علم و دانش بشری، به تدریج ساعت های دقیق تر مکانیکی، وزنه ای، فنردار، برقی، باطری دار و کامپیوتری جای ساعت های آبی، آفتابی و ماسه ای را گرفتند . شعوبیه از اواخر روزگار اموی پدید آمدند و از ادبیات فارسی میانه در برتریجویی بر عرب بهره گرفتند و با این انگیزه، آن آثار را به عربی برگرداندند. فردوسی در ماجرای خوابدیدن دقیقی میگوید که او از فردوسی خواسته تا بَخیلی نکند و سرودهاش را در شاهنامه بیاورد.</p>